Lợi khuẩn hay probiotics là các vi khuẩn và nấm men sống, có lợi cho sức khỏe con người, đặc biệt là hệ tiêu hoá. Lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hoá, giúp điều trị táo bón, ngăn ngừa cảm cúm, giảm tác dụng phụ của kháng sinh.

Lợi khuẩn là gì?

Lợi khuẩn (probiotics) là các vi sinh vật sống mang lại nhiều hiệu quả có lợi cho hệ tiêu hóa. Lợi khuẩn giúp ức chế các hại khuẩn, trả lại sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột. Vì thế, cũng có nhiều người gọi là “men tiêu hóa”.

Lợi khuẩn hoạt động bằng cách thay đổi thành phần của vi khuẩn đường ruột hoặc hoạt động trao đổi chất của vi khuẩn hiện có. Các vi khuẩn tốt lấn át hại khuẩn trong ruột. Điều này ngăn chặn vi khuẩn xấu nhân lên và gây nhiễm trùng hoặc viêm. Ví dụ, quá nhiều nấm men trong cơ thể có thể dẫn đến nhiễm trùng nấm men, nhưng vi khuẩn đường ruột cân bằng tốt sẽ giữ cho men ở mức thấp hơn.

Lợi khuẩn được tìm thấy một cách tự nhiên ngay chính trong cơ thể bạn. Cơ thể khi sinh ra chứa toàn vi khuẩn có ích cho sức khỏe, dần dần do ăn uống, môi trường, sử dụng thuốc… mà các con tốt chết dần đi, các con xấu ngày càng trỗi dậy.

Lợi khuẩn cũng có trong một số loại thực phẩm và những sản phẩm bổ sung. Những con lợi khuẩn này trước đấy đã được phân lập, tách ra khỏi thực phẩm vẫn thường hay chứa chúng (như sữa chua, rau thịt lên men…) hay thậm chí từ ruột động vật hay ruột người, nghiên cứu tác dụng của nó, rồi nuôi giữ, nếu có tác dụng sức khỏe tốt sẽ được nhân giống lên trên thực phẩm hoặc trong phòng thí nghiệm, cuối cùng thu hoạch và cho vào các sản phẩm chức năng.

Các chủng lợi khuẩn phổ biến

Trong ruột cơ thể con người có chứa khoảng 100.000 tỷ vi khuẩn gồm hơn 500 loài khác nhau, tạo thành một hệ cân bằng vi sinh đường ruột, trong đó có 85% là lợi khuẩn, 15% là hại khuẩn.

Mặc dù có nhiều loại vi khuẩn có thể được coi là lợi khuẩn, nhưng phổ biến và gần gũi nhất với chúng ta là các chủng:

• Lactobacillus: Loài vi khuẩn này tạo ra enzyme lactase đẩy nhanh quá trình tiêu hóa đường lactose. Ngoài ra chúng còn tạo ra axit lactic kiểm soát quần thể vi khuẩn có hại. Vi khuẩn Lactobacillus tồn tại tự nhiên trong miệng, ruột non và âm đạo
• Bifidobacterium: lợi khuẩn bifido. Trong đường ruột, lợi khuẩn Bifido hỗ trợ hệ thống miễn dịch thông qua việc hạn chế sự phát triển của hại khuẩn. Đây cũng là chủng lợi khuẩn thường được sử dụng trong thực phẩm và các chất bổ sung
• Saccharomyces boulardii: đây là tên một loại nấm men vi sinh có lợi cho đường ruột. Loại nấm men này hỗ trợ cân bằng cho hệ vi sinh đường ruột và giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Chúng có thể tìm thấy trong tự nhiên ở vải và măng cụt.

Những lợi ích mà lợi khuẩn mang lại

Lợi khuẩn giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và cho phép cơ thể bạn hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Vi khuẩn tốt có thể sản xuất enzyme hoặc protein ức chế, hoặc thậm chí tiêu diệt vi khuẩn có hại. Các chủng men vi sinh cụ thể cũng kích thích hệ thống miễn dịch của bạn. Một số vi khuẩn cần thiết cho việc sản xuất hormone hoặc vitamin (ví dụ vitamin K) và hấp thụ chất dinh dưỡng. Sự phát triển của bệnh đái tháo đường type 1 ở trẻ em có thể liên quan đến tình trạng viêm liên quan đến sự thiếu hụt vi khuẩn đường ruột.

Các chủng men có lợi giúp:

• Hỗ trợ tiêu hóa
• Ngăn ngừa tiêu chảy
• Giảm bớt nhiễm trùng âm đạo
• Ngăn ngừa bệnh tự miễn
• Giảm bớt bệnh ngoài da
• Chống lại nhiễm trùng tiết niệu

Bổ sung lợi khuẩn từ đâu?

Nguồn bổ sung lợi khuẩn từ thực phẩm

Các loại thực phẩm lên men chẳng hạn như sữa chua, dưa cải, đậu tương lên men…chứa rất nhiều vi khuẩn tốt cho cơ thể đấy. Bên cạnh đồ ăn lên men là đồ uống lên men. Các thức uống lên men thơm ngon như là sữa chua uống, kombucha (trà lên men) hoặc kefir (thức uống từ sữa lên men) cũng là những thức uống tự nhiên chứa nhiều lợi khuẩn, tốt cho cơ thể.

Men vi sinh

Men vi sinh là những chế phẩm có chứa lợi khuẩn. Có nhiều loại men vi sinh trên thị trường: men vi sinh dành cho trẻ em và men vi sinh cho người lớn. Đây có thể là thuốc hoặc thực phẩm chức năng.